Narty czy snowboard – który sport jest bardziej niebezpieczny?

Ryzyko uprawiania narciarstwa i snowboardu – co wpływa na większe prawdopodobieństwo urazu?

Zjazd na nartach i snowboardzie wiąże się z ryzykiem kontuzji, trwałego uszczerbku na zdrowiu, a w skrajnych, na szczęście rzadkich przypadkach, także utraty życia. Zagrożenia te dotyczą zarówno własnego zdrowia, jak i innych osób znajdujących się na stoku. Co wpływa na ryzyko takich zdarzeń?

Czynniki ryzyka w uprawianiu narciarstwa, a także snowboardu można klasyfikować na wiele sposobów. Jeden z podziału wskazuje na subiektywne i obiektywne przyczyny. Te pierwsze są zależne od nas, a więc od naszych decyzji i woli. Należą do nich:

• kondycja i stan zdrowia – sprawność ruchowa, odporność, wytrzymałość czy siłę,
• umiejętności i technika jazdy – doświadczenie na stoku, przebyte kursy czy szkolenia,
• jakość sprzętu sportowego – dobór i dopasowanie do użytkownika, stan techniczny wynikający z użytkowania i serwisowania,
• predyspozycje psychiczne – szybkość reakcji, poczucie bezpieczeństwa, opanowanie czy odporność na stres.

Natomiast do czynników obiektywnych ryzyka podczas uprawiania narciarstwa lub snowboardu zalicza się między innymi:

• ukształtowanie terenu – nachylenie stoku, podłoże pod śniegiem, uskoki,
• pokrywa śnieżna na stoku – jej stan, grubość, rodzaj,
• ekspozycja na zjawiska pogodowe – śnieg, deszcz, mgłę, wiatr, mróz czy nasłonecznienie,
• zachowanie innych narciarzy – kolizja czy spowodowanie lawiny,
• urządzenia wyciągowe – ich jakość, awarie i czas dojazdu.

To kompozycja czynników subiektywnych i obiektywnych określa ryzyko wypadku, a więc urazu lub śmierci na stoku narciarskim. Pamiętajmy, że nie mamy bezpośredniego wpływu na czynniki obiektywne, ale możemy w niektórych sytuacjach zmniejszyć ich działanie – nie wychodzimy na stok, gdy pogoda jest niekorzystna.

Wypadki i urazy na stokach narciarskich – narciarze a snowboardziści

Technika jazdy na nartach i na snowboardzie jest inna, co wpływa na rodzaje urazów podczas ich uprawiania. Snowboardziści częściej skupiają się na manewrach, trikach i skokach. Natomiast część narciarzy kładzie nacisk na szybkość zjazdu. Pamiętajmy także, że o wiele więcej osób uprawia narciarstwo zjazdowe niż snowboarding. Kto więc częściej doznaje urazów na stoku narciarskim – narciarze czy snowboardziści?

Amerykański organizacja National Ski Areas Association (NSAA) podaje, że snowboardziści są bardziej narażeni na urazy od narciarzy i to od 50 do 70%. Z drugiej strony ryzyko śmierci na stoku jest dla nich trzy razy mniejsze. Skąd biorą się tak duże różnice między tymi sportami?

Po pierwsze w chwili upadku narty się wypinają, co znacząco ograniczyło liczbę urazów. Snowboard nie odpina się od ułożonych w tym samym kierunku stóp, dlatego trzeba nauczyć się odpowiednio upadać – stąd też częstsze urazy nadgarstków u snowboardzistów. 

Przyjrzymy się statystykom wypadków z dwóch krajów – Austrii i Kanady. W tym pierwszym kraju dane wskazują, że w latach 2008/2009 – 2017/2018 na austriackich stokach zginęło 177 narciarzy i 13 snowboardzistów.

Z kolei ze statystyk zebranych w tych samych latach (2008/2009 – 2017/2018) w Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) wynika, że ponad 33% wypadków śmiertelnych związana była z uprawianiem narciarstwa, a jedynie 13% ze snowboardingiem – najwięcej, ponad 45%, miało miejsce podczas jazdy na skuterach śnieżnych.

Dane zostały przytoczone z badań, które nie podają, jaki procent użytkowników stoków narciarskich stanowili narciarze, a jaki snowboardziści. Statystyki te jednak potwierdzają, że w wypadkach na stokach częściej giną miłośnicy narciarstwa. 

Statystyki urazów narciarzy i snowboardzistów – różnice i podobieństwa

Bardzo trudno znaleźć najnowsze dane dotyczące porównania urazów, którym ulegają miłośnicy sportów zimowych. Dlatego zebraliśmy kilka dostępnych danych z różnych lat i krajów. Szczególnie interesujące są statystyki szpitalne z Australii ze stanu Wiktoria – dotyczą one przyjęć na oddziały w związku z uprawianiem sportów zimowych!

Rozkład procentowy rodzajów urazów w snowboardzie i narciarstwie w sezonach w latach 2004-2006, które stwierdzono w szpitalach w stanie Wiktoria w Australii:

Z danych tych wynika, że snowboardziści zdecydowanie częściej doznawali urazów kończyn górnych oraz głowy, co wynika z różnicy w sposobie upadania. Natomiast narciarze dwukrotnie częściej trafiali do szpitali z uszkodzeniami kończyn dolnych. 

Podobne rezultaty otrzymano w badaniach Snowboarding Injuries – A Four-Year Study With Comparison With Alpine Ski Injuries z lat 90. z Kalifornii:

U snowboardzistów najczęściej dochodziło do urazów nadgarstka (19%), kolana (17%) i kostki (16%). Natomiast wśród narciarzy dominowały urazy kolan, które stanowiły aż 39% wszystkich przypadków. Jedynie 9% z nich doznało urazu nóg, 7% ramion, a tylko 2% nadgarstków.

Wróćmy jeszcze do australijskich danych ze szpitali. Nie tylko rodzaj urazu, ale także jego skutki, mają znaczenie. W statystykach ze stanu Wiktoria znalazły się także te dotyczące długości hospitalizacji. Oto wyniki dla 504 narciarzy i 264 snowboardzistów, którzy trafili do szpitali w latach 2004-2006:

To narciarze musieli spędzić w szpitalu więcej czasu w związku z leczeniem po wypadku na stoku. Na podstawie tego można wnioskować, że ich urazy były groźniejsze. Pocieszające jest, że tylko znikomy procent poszkodowanych był hospitalizowany dłużej niż miesiąc.

Bezpieczeństwo na stoku narciarskim – jak o nie zadbać?

Na początku artykułu stwierdziliśmy, że ryzyko wypadku na stoku zależy od czynników subiektywnych i obiektywnych. Oznacza to, że na te pierwsze mamy wpływ i zależą od naszego zachowania. Natomiast te drugie nie są związane z naszą wolą. Jak więc zwiększyć bezpieczeństwo podczas uprawiania narciarstwa lub snowboardingu?

Aby poprawić swoje bezpieczeństwo na stoku, powinniśmy:

• sprawdzić sprzęt narciarski i snowboardowy przed wyruszeniem na stok,
• jeździć tylko na sprawnym i dobrze dopasowanym sprzęcie,
• przygotować się kondycyjnie do wyjazdu,
• przeprowadzić rozgrzewkę przed samym zjazdem,
• wybrać stok o stopniu trudności dopasowanym do możliwości i kondycji,
• uprawiać narciarstwo i snowboard w pełni sił,
• nie jeździć na stoku pod wpływem alkoholu,
• wybierać się na stok narciarski przy sprzyjającej pogodzie,
• przestrzegać znaków i zasad na stoku.

Uwaga

W Polsce osoby do 16. roku życia mają obowiązek jeżdżenia na stoku w kasku narciarskim!

Ubezpieczenie na narty i snowboard – jakie ochrony zawiera?

Niestety wypadki podczas uprawiania narciarstwa i snowboardingu się zdarzają, dlatego warto przed wybraniem się na stok wykupić odpowiednią ochronę. Ubezpieczenie na narty i snowboard to pakiet ubezpieczeń, który ma za zadanie zapewnić szerokie wsparcie miłośnikom tych sportów zimowych w razie wypadku. Zawiera ono:

• ubezpieczenie kosztów leczenia i assistance,
• NNW podróżne,
• OC w życiu prywatnym,
• ubezpieczenie bagażu i sprzętu sportowego.

W ramach assistance ubezpieczyciel opłaci akcję ratowniczą w górach – jest to szczególnie ważne podczas zagranicznego wyjazdu na stok narciarski. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na sumę ubezpieczenia kosztów leczenia. Powinna być ona wysoka w przypadku wyjazdu do kraju, w którym nie obowiązuje karta EKUZ.

Część ubezpieczycieli oferuje ubezpieczenie sprzętu narciarskiego lub snowboardowego w ramach ubezpieczenia bagażu. U innych trzeba go wykupić osobno. Pamiętajmy także, aby przy wyborze ubezpieczenia turystycznego na narty rozszerzyć ochronę o uprawianie tych dyscyplin sportu (narciarstwo i snowboard), a w przypadku bardziej wyszukanych planów sportowych wybrać także ochronę sportów ekstremalnych.

Ile kosztuje tego rodzaju ochrona? Sprawdźmy to na przykładzie 24-letniego turysty, który wybiera się na tydzień do Austrii. W zestawieniu uwzględniamy ceny ubezpieczenia turystycznego, narciarskiego i sportów ekstremalnych. Wybraliśmy oferty z wysoką sumą ubezpieczenia kosztów leczenia (minimum 200 000 zł), aby wystarczyła ona na pokrycie wszystkich wydatków w razie wypadku.

Okazuje się, że choć nie wszyscy ubezpieczyciele podnieśli cenę w przypadku ubezpieczenia narciarskiego (składkę w tej samej lub podobnej wysokości zaoferowały UNIQA i AXA Partners), to inaczej było, gdy turysta zadeklarował również chęć uprawiania sportów ekstremalnych. Wówczas składka ubezpieczenia potrafiła wzrosnąć nawet kilkukrotnie.