Narty czy snowboard – która aktywność jest bardziej niebezpieczna?

Co zwiększa ryzyko urazu podczas uprawiania narciarstwa i snowboardingu?

Jazda na nartach lub snowboardzie to niewątpliwa frajda dla wielu osób. Niestety taka aktywność, jak większość sportów, wiąże się z ryzykiem urazów i wypadków, do których dochodzi regularnie na stokach narciarskich. Zanim przejdziemy do wyników badań naukowych i liczb, zastanówmy się, jakie czynniki zwiększają ryzyko podczas uprawiania narciarstwa i snowboardingu.

Jednym z podstawowych podziałów czynników wpływających na ryzyko urazu na stoku opiera się na rozróżnieniu tych zależnych od nas i tych, na które nie mamy wpływu. Są to więc przyczyny subiektywne i obiektywne.

Czynniki subiektywne – zależne od naszych decyzji i woli – wpływające na ryzyko urazu podczas aktywności na stoku narciarskim:

• kondycja oraz stan zdrowia – osoby sprawne ruchowo, wytrzymałe, silne i z większą odpornością na wysiłek fizyczny z pewnością są mniej narażone na upadek czy zwykłą kontuzję;
• umiejętności, w tym technika jazdy – zdobyte doświadczenie w poprzednich latach oraz przebyte kursy oraz szkolenia pozytywnie wpływają na bezpieczeństwo narciarza w razie niebezpiecznych sytuacji, choćby upadku (to trzeba umieć robić);
• sprzęt sportowy – jego jakość, stan techniczny oraz dopasowanie do narciarza czy snowboardzisty istotnie wpływają nie tylko na komfort jazdy, ale także na ryzyko urazu;
• predyspozycje psychiczne – ważny element podczas uprawiania każdego sportu, a więc szybkość reakcji, opanowanie, odporność na stres i nieprzewidziane sytuacji, a także ogólne poczucie bezpieczeństwa.

Wszystkie powyższe czynniki zależą od nas i możemy na nie wpływać, co oczywiście nie oznacza, że ot tak je zmienimy. Potrzebujemy do tego czasu i praktyki, a także pracy nad sobą – zwłaszcza jeśli chodzi o stan fizyczny i predyspozycje psychiczne.

Czynniki obiektywne – zewnętrzne i niezależne od naszej woli – wpływające na ryzyko urazu podczas aktywności na stoku narciarskim:

• ukształtowanie terenu – trasy narciarski wyznaczane są na stokach o różnym nachyleniu czy podłożu ukrytym pod śniegiem, a do tego różne uskoki mogą zwiększać ryzyko upadku i kontuzji;
• stan trasy zjazdowej – jakość pokrywy śnieżnej na stoku, jej grubość i rodzaj mają wpływ na bezpieczeństwo użytkowników;
• pogoda – zupełnie inaczej jeździ się na nartach podczas słonecznej pogody, a inaczej w śniegu czy deszczu, a dodajmy do tego mgłę, porywisty wiatr lub siarczysty mróz;
• zachowanie innych osób na stoku narciarskim – niebezpieczna i ryzykowna jazda może być przyczyną kolizji czy wypadku, a w niektórych miejscach także wywołać lawinę;
• infrastruktura narciarska – jakość wyciągów, ich stan, awaryjność i czas dojazdu mogą przyczynić się do zwiększenia ryzyka wypadku.

Połączenie wszystkich czynników subiektywnych i obiektywnych decyduje o ryzyku wypadku na stoku narciarskim, a w konsekwencji o zagrożeniu urazem a w strasznych przypadkach śmierci.  

Czy do większej liczby wypadków dochodzi podczas jazdy na nartach, czy na snowboardzie?

Sposób jazdy na nartach i snowboardzie jest inny. W końcu w przypadku nart nogi pracują oddzielnie, a na desce są przypięte do jednej płaszczyzny. Dodatkowo część narciarzy zainteresowana jest szybkim zjazdem, podczas gdy snowboardziści kładą nacisk na manewry, skoki i triki. A jak te różnice wpływają na statystyki urazów?

Z analiz amerykańskiej organizacji NSAA (National Ski Areas Association) wynika, że to osoby jeżdżące na snowboardzie są bardziej narażone na urazy niż ich koledzy szusujący na nartach – różnica wynosi od 50 do 70%!

Co ciekawe z danych NSAA wynika, że ryzyko śmierci snowboardzistów jest 3 razy mniejsze niż narciarzy. Może to wynikać z faktu, że na snowboardzie raczej nie bije się rekordów prędkości – to na nartach jeździ się zdecydowanie szybciej. W takim razie jak wytłumaczyć różnice w ryzyku urazów?

Narty podczas upadku wypinają się, a przynajmniej powinny to zrobić. Natomiast w przypadku snowboardu tak nie jest, więc trzeba umieć bezpiecznie upadać, a nie każdy to potrafi, więc miłośnicy deski często doznają urazów nadgarstków.

Na potwierdzenie wniosków na temat większego ryzyka śmierci wśród narciarzy przytoczmy dane z dwóch innych krajów:

• Austria – w sezonach od 2008/2009 do 2017/2018 na stokach zginęło 177 narciarzy i tylko 13 snowboardzistów, choć powinniśmy pamiętać, że zdecydowana większość użytkowników takich miejsc to narciarze;
• Kanada – z danych z wielu sezonów (od 2008/2009 do 2017/2018) z Kolumbii Brytyjskiej wynika, że 33% wypadków śmiertelnych doznali narciarze, a jedynie 13% snowboardziści (najwięcej ofiar wiązało się z jazdą na skuterze śnieżnym).

Zarówno dane procentowe, jak i ilościowe, wskazują, że to wśród narciarzy dochodzi częściej do wypadków śmiertelnych.

Czy wiesz, że…

Amerykańskie badania dotyczące urazów podczas uprawiania narciarstwa i snowboardingu w snowparkach dowiodły, że w takich miejscach dochodzi do większej liczby urazów niż na tradycyjnych stokach narciarskich.

Na jakie urazy narażeni się narciarze?

Czas przejść do konkretnych danych dotyczących samych urazów. W badaniu naukowym z USA zatytułowanym Snowboarding Injuries – A Four-Year Study With Comparison With Alpine Ski Injuries porównano części ciała, które ulegają urazom podczas narciarstwa i snowboardingu.

Źródło: Snowboarding Injuries – A Four-Year Study With Comparison With Alpine Ski Injuries.

Co nie jest zaskakujące, narciarze doznają najczęściej urazów kończyn dolnych. Spośród wszystkich kontuzji najbardziej narażone były kolana, których urazy stanowiły 39% wszystkich przypadków – w przypadku samych nóg jest to 9%.

Z kolei statystyk szpitalnych z Australii (konkretnie ze stanu Wiktoria) wynika, że osoby uprawiające narciarstwo alpejskie (zjazdowe) doznawały najczęściej urazów bioder i kończyn dolnych – potwierdzają się dane z USA.

Źródło: Monash University Accident Research Centre.

Hospitalizacja narciarza w ponad połowie przypadków trwała do dwóch dni (57%). Z kolei pobyt w szpitalu 31% przyjętych pacjentów wynosił od 2 do 7 dni.

Jakich urazów najczęściej doznają snowboardziści?

Odmienna technika jazdy na snowboardzie niż na nartach sprawia, że osoby uprawiające tę dyscyplinę sportu częściej doznają kontuzji górnych partii ciała, choć nadal na pierwszym miejscu są urazy kończyn dolnych. 

Źródło: Snowboarding Injuries – A Four-Year Study With Comparison With Alpine Ski Injuries.

Snowboardziści często doznają kontuzji rąk. Czy statystyki urazów ze szpitala w Australii to potwierdzają? Jak najbardziej! Ponad 40% przyczyny wizyt w placówce medycznej była związana z problemem z łokciem, przedramieniem, dłonią lub palcami!

Źródło: Monash University Accident Research Centre.

Poszkodowani podczas jazdy na desce najczęściej przebywali w szpitalu do 2 dni (57%) oraz od 2 do 7 dni (31%). Przypadków długotrwałej hospitalizacji powyżej 31 dni było na szczęście tylko 1% – tak samo jak u narciarzy.

W jaki sposób można poprawić swoje bezpieczeństwo podczas jazdy na nartach lub snowboardzie?

Ryzyko urazu na stoku zależy od czynników subiektywny i obiektywnych. Wpływ mamy na te pierwsze, więc jesteśmy w stanie zmniejszyć prawdopodobieństwo wypadku czy kontuzji podczas jazdy na nartach bądź snowboardzie.

Ryzyko urazu na stoku zmniejszymy (wypadek, kontuzja), jeśli:

• przed wyjazdem przygotujemy się kondycyjnie (spacer, ćwiczenia w domu, cardio czy siłownia);
• zrobimy przegląd stanu naszego sprzętu narciarskiego i snowboardowego;
• wybierzemy się na stok adekwatny do naszych umiejętności;
• będziemy jeździć tylko na sprawnym, sprawdzonym i dobrze dopasowanym sprzęcie;
• będziemy jeździć w kasku narciarskim;
• zrobimy rozgrzewkę przed pierwszym zjazdem już na stoku;
• będziemy jeździć trzeźwi;
• będziemy uprawiać sport w pełni sił i dobrej formie;
• przestrzegać zasad obowiązujących na stoku narciarskim;
• unikać wyjścia na stok narciarski, gdy jest zła pogoda lub trudne warunki pogodowe;
• starać się zachować spokój i koncentrację.

Wszystkie powyższe zasady, można poza przygotowaniem kondycyjnym, nie wymagają wielkiego wysiłku, a jedynie rozsądku, przewidywania i odpowiedzialności.

Uwaga!

Przepisy prawa w Polsce nakazują osobom do 16. roku życia jeździć na nartach lub snowboardzie w kasku narciarskim!

Jak wybrać dobre ubezpieczenie na narty i snowboard?

Nawet jeśli odpowiednio przygotujemy się do wyjazdu na stok narciarski, to nie jesteśmy w stanie zmniejszyć prawdopodobieństwa urazy do zera. Po pierwsze zawsze może dojść do nieprzewidzianego zdarzenia, a po drugie wpływ na ryzyko mają także czynniki obiektywne. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest wykupienie ubezpieczenia na narty. Czym ono jest i co zawiera?

Ubezpieczenie narciarskie to nic innego jak ubezpieczenie turystyczne rozszerzone o ochronę podczas uprawiania narciarstwa. Aby otrzymać takie dodatkowe wsparcie, musimy wskazać, że planujemy taką aktywność podczas wyjazdu. Ubezpieczenie narciarskie może zawierać:

• ubezpieczenie kosztów leczenia i assistance – pomocne w razie choroby lub wypadku, a także, gdy konieczne będzie przeprowadzenie akcji ratowniczej w górach;
• NNW – ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków, z które ubezpieczony otrzyma odszkodowanie, gdy dozna trwałego uszczerbku na zdrowiu;
• OC sportowe (w życiu prywatnym) – ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, gdy narciarz spowoduje szkodę na osobie lub mieniu osobie trzeciej;
• ubezpieczenie bagażu/sprzętu sportowego – w razie jego utraty lub uszkodzenia.

Zanim wybierzemy ubezpieczenie na narty, powinniśmy zwrócić uwagę na warunki ochrony – znajdziemy je w OWU. Szczególnie ważny są:

• zakres ochrony,
• sumy ubezpieczeń,
• wyłączenia odpowiedzialności,
• sporty zimowe objęte ochroną.

Jeśli wybieramy się na narty do kraju Unii Europejskiej lub EFTA (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria), to powinniśmy wyrobić sobie także Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).

Ile kosztuje ubezpieczenie na narty i snowboard?

Pozostała nam ostatnie zagadnienie, czyli sprawdzenie ceny ubezpieczenia narciarskiego. W tym celu przeprowadziliśmy kalkulację dla jednej osoby, która wybiera się na 5 dni do Włoch na narty.

Uwaga!

Osoby przebywające na włoskich stokach narciarskich muszą mieć wykupione ubezpieczenie OC w życiu prywatnym. Jego brak jest karany mandatem, a nawet utratą karnetu narciarskiego!

Do porównania wybraliśmy oferty pakietów, które zawierają nie tylko ubezpieczenie kosztów leczenia z assistance, ale także NNW i OC w życiu prywatnym.

Źródło: Kalkulator ubezpieczeń turystycznych Mubi [13.01.2024].

Najtańsze ubezpieczenie z pełnym pakietem ubezpieczenia narciarskiego możemy kupić od około 9 zł za dzień ochrony. Przy dzisiejszych cenach jest to niewielki wydatek, a zapewnia szerokie wsparcie w razie wielu nieprzewidzianych zdarzeń.